Pabucu dama atılmak

“Pabucun dama atılma” sözünü çok duymuşsunuzdur, hatta cümle içinde kullananlarımız dahi vardır. Gerçi günümüzde Z kuşağının bu sözü kullandığını çok görmedim. Belki de ileriki yılarda tamamen kaybolabilir. O yüzden bu denemeyi yazmak istedim. Peki bu söz nereden geliyor?

Sizleri çok eski zamanlara, Osmanlı zamanına, götüreceğim. O zamanlar çarşılarda aynı işi yapan esnafları bir sokakta bir arada bulunurmuş. Kare bulmacalarda çok sorulan sorudur; “aynı işi yapan esnafın bulunduğu yer”. Cevabı ise “arasta”’dır. Gerçi şu zamanda kare bulmaca çözen kaç kişi kaldı ki?

İşte bu arastalarda ayakkabı ve yemeni ile uğraşanların dükkanları da yan yana bulunurdu. Eğer bu dükkanlardan alışveriş yapan birinin aldığı ürün, yani pabuç, eğer defolu çıkarsa veya bir kusuru olursa müşteri derhal esnaf loncasına şikâyet ederdi. Aynı şimdilerin şikayet.com adresine şikâyet edildiği gibi. Fakat burada durum biraz daha farklı çünkü olayı burada esnaf loncası değerlendiriyor. Eğer esnaf loncası müşteriyi haklı bulursa o kusurlu pabuçlar o pabuçları satan esnafın dükkanının damına asılırdı.

Bunu gören diğer müşteriler de o esnaftan alışveriş yapmazlardı. Bu şekilde hatalı ürün satan esnaf cezalandırılırdı, yani pabucu dama atılırdı. İşte “Pabucun dama atılma” sözü buradan gelir.

Eğer bu uygulamayı günümüze getirebilsek bir alışveriş merkezinde kaç dükkânın pabucu dama atılırdı dersiniz? Ya da internetten insanları kandırarak ürün satanların web sayfalarına devlet iki pabuç resmi koysa güzel olur muydu?

Eskimiş fakat güzel değerlerimizi yaşatmak dileğiyle…